- Elvis Today Tomorrow And Forever - www.elvisnederland.com -



De Geschiedenis Van De Rock & Roll

Over de geschiedenis van de Rock and Roll is al zeer veel geschreven en gesproken. De mening over wie nu de eerste was die de term Rock & Roll gebruikte, of wat nu echt als eerste Rock & Roll single beschouwd kan worden, loopt ook nogal eens uit 1. Volledig zijn over dit onderwerp is overigens een onmogelijke taak er zijn namelijk zoveel pioniers geweest. Wie de onbetwiste koning van de Rock & Roll is staat echter voor iedereen vast….

De Country and Western was de muziek van de blanke bevolking van Amerika. Het zwarte deel had haar eigen muziek, de blues. Tot aan de vijftiger jaren waren deze twee werelden volledig van elkaar gescheiden. 'Blanke' radiostations draaiden uitsluitend blanke muziek en 'zwarte' stations uitsluitend zwarte muziek. Tot het jaar 1951, toen de blanke D.J. Alan Freed negermuziek in zijn programma ging opnemen.

Alan Freed zou zich tevens ontpoppen als de grote promotor van de Rock And Roll muziek. Hij vond waarschijnlijk zelfs de naam Rock & Roll uit, door twee veel voorkomende termen in de muziekteksten aan elkaar te koppelen. De term is afkomstig van het nummer ‘My Baby Rocks Me with a Steady Roll’ zo wordt gezegd. Ook is het zeker niet ondenkbaar dat Freed op de term kwam door de hit ’Sixty Minute Man’ van Billy Ward And His Dominoes uit 1951. Billy Ward And His Dominoes zingen in het zeer gewaagde ’Sixty Minute Man’, “I rock roll all night long…..there is 15 of kissing ….and 15 minutes to blowing my top…..”

Leo Mintz eigenaar van een lokale platenzaak zag dat er steeds meer blanken waren die rhythm and blues platen aanschaften. Mintz vroeg vervolgens Alan Freed, gebaseerd op deze observatie, of hij niet meer van deze platen wilden gaan draaien. Alan Freed gaf gehoor aan Leo Mintz en noemde de show Moondog's Rock 'n' Roll Party. Hij gebruikte deze titel voor zijn show omdat er veel vooroordelen waren ten aanzien van rhythm and blues. Hij verwerkte dus bewust niet de term rhythm and blues in de titel van zijn radio programma. Erg grappig is het feit dat Rock & Rock in de zwarte gemeenschap een soort slang is en niets minder betekend als de geslachtsdaad.

Maar wat is Rock and Roll nu precies? Die vraag is niet exact te beantwoorden. De muziek heeft namelijk vele gezichten en facetten. Kortweg kunnen we zeggen dat Rock and Roll een samensmelting is van alle volgende populaire stijlen: de blanke country and western, de zwarte blues, de swing en de boogie woogie. En daarbij hangt het van de uitvoerende artiest af welke stijl de nadruk krijgt. Bij blanke artiesten helt de muziek vaak over naar de country en bij zwarte zangers vaak naar de blues. Eigenlijk had je die twee richtingen ook al in de veertiger jaren bij de boogie woogie. Die werd ook al door zowel zwarte als blanke pianisten gespeeld, waarbij de blanken weer de countrykant vertegenwoordigden en de zwarten de blueskant.

Een van de weinige zangers die beide richtingen volledig wist samen te smelten, was Elvis Presley. Hij vertegenwoordigde dan ook de ware essentie van de Rock ‘n Roll, en zonder hem was er zeer vermoedelijk nimmer een Rock & Roll tijdperk geweest.

Als muziekstijl is Rock & Roll een stijl in de popmuziek waarin veelal gebruik wordt gemaakt van zang (vaak meerstemmig), elektrische gitaren, saxofoon (in de beginjaren) en drumstel. Een kenmerkend facet is de sterke afterbeat - op de tweede en vierde tel in een 4/4 maat.

Door de rhythm & blues muziek kwamen de blanke en zwarte muziek wat dichter tot elkaar. Toch bestaat er niet altijd evenveel waardering tussen de liefhebbers van Rock & Roll en blues voor elkanders muziek wat erg vreemd is omdat beide muzieksoorten toch veel raakvlakken hebben en veel aders van de Rock & Roll verbonden zijn met die van de blues.

De ‘zwarte’ invloed op de Rock & Roll was vooral de energie, die nieuwe ritmes en de openheid in de teksten. Door de grote openheid in de teksten begon men in de muziek langzamerhand taboes als seks te doorbreken. Niet alleen omdat de muziek dansbaar was geworden straalde Rock & Roll seksualiteit uit maar ook omdat de teksten vaker over seks en aanverwante onderwerpen ging. Op het eerste gezicht lijken de meeste teksten niet over seks te gaan maar bij betere bestudering van de teksten komen er vaak andere betekenissen naar boven.

Luister maar eens naar het eerder genoemde nummer ’Sixty Minute Man’ van Billy Ward And His Dominoes, bij bestudering laat het zeer weinig te raden over….

Of wat te denken van Jerry Lee Lewis zijn ‘Great Balls Of Fire’ of ‘Whole Lotta Shakin' Goin' On’. De versie ‘Baby Let;s Play’ van Elvis Presley ademt ook seks uit…. Onder andere door dit sexy karakter werd de Rock & Roll muziek als snel een doorn in het oog van de ouders die het bestaan van seksualiteit het liefst wilden ontkennen. Maar ook de zwarte invloed van de muziek werd als iets negatiefs gezien. Het was de muziek van de zwarte bevolking die nog steeds als minder beschouwd werd. Rock & Roll werd gezien als een verwerpelijk soort ‘negermuziek’ en een aanslag op het fatsoen van hun kinderen.

De eerste bekende Rock & Roll nummers werden opgenomen door zwarte artiesten zoals Chuck Berry. De bekendste Rock & Roll artiest uit de beginjaren was echter de blanke Bill Haley met zijn hit Rock Around The Clock. Door de film Round Up Ryhtm uit 1954 (de eerste Rock & Roll film) en de bekendere film Rock Around The Clock uit 1956, werd deze muziek wereldberoemd.

Hank Williams zijn Move It On Over lijkt overigens wel weer heel erg op Rock Around The Clock van Bill Haley en zijn band The Comets. Het ritme, de timing van de tekst en de tekst zelf lijken behoorlijk op elkaar. Hank Williams was met dit nummer zijn tijd ver vooruit.

Van Move It On Over, de eerste million seller van Hank Williams, gingen destijds maarliefst 3 miljoen exemplaren over de toonbank. En het nummer stond in zowel de country als de popcharts.

Ja, het waarschijnlijk belangrijkste nummer uit de popgeschiedenis dat in 1952 geschreven werd en op 12 april 1954 in New York door Bill Haley op de plaat gezet werd is wellicht toch net iets minder origineel dan vele denken want Hank Williams schreef en zong zijn Move It On Over dus al in 1947 op bijna soortgelijke wijze.

En of de tekstschrijvers van Rock Around The Clock het nummer gebaseerd hebben op Move It On Over is niet bekend maar ze moeten op z’n minst wel bekend zijn geweest met Move It On Over want het was een echte mega hit.

Maar goed, op 12 april 1954 nam Bill Haley dus in een studio in New York ‘Rock Around The Clock’ op en volgens velen werd hiermee de Rock 'n Roll pas écht geboren. Anderen houden de datum aan van het door Jackie Brenston in 1951 gezongen, en door Ike Turner geschreven, ‘Rocket 88’ als de start van de Rock & Roll…

De Elvis fans houden het weer op de datum van maandag 5 juli 1954 als geboortedatum van de Rock ’n Roll. Elvis Presley nam toen met gitarist Scotty Moore en bassist Bill Black in de SUN studio van Sam Phillips het nummer ‘That's All Right Mama’ op. Na een aantal blanke liedjes te hebben gezongen barste Elvis opeens los in 'That's All Right Mama', een heftig nummer van een zwarte blueszanger genaamd Arthur Crudup. Een mooier samensmelting van de blues met country was niet voor te stellen.

Sam Phillips had volgens de legende altijd gezegd, 'Kon ik maar een blanke jongen vinden die klinkt als een zwarte'. Met Elvis had hij die jongen nu eindelijk gevonden. Sam besefte als geen ander dat de jeugd van Amerika er rijp voor was! Er was voor het eerst een jeugdcultuur aan het ontstaan die zich onderscheidde van de dominante oudere. jongelui hadden geld, hun eigen platenspeler op hun eigen kamer, en behoefte aan alles wat rook naar rebellie.

Chuck Berry, Carl Perkins en Little Richard waren in ieder geval onder de eerste artiesten die hun Rock & Roll nummers zelf schreven. De bekendste en meest populaire Rock & Roll artiest is en was Elvis Presley. Andere belangrijke namen zijn Fats Domino en Jerry Lee Lewis.

Jerry Lee Lewis speelt wilde Rock And Roll, maar met even groot gemak ook rustige country and western. Hij speelt boogie woogie als de beste en excelleert in doordringende bluessongs.

De geweldige zwarte zanger Little Richard gaat zelfs nog verder dan de al zo dynamische Jerry Lee Lewis. Little Richard zingt en begeleidt zichzelf ook op de piano, maar zijn rauwe vocale prestaties overtreffen die van alle andere zangers, en hij kan met recht als zeer uniek beschouwd worden.

En Elvis Presley heeft de stem, het ritme, het uiterlijk en de bewegingen en groeit dus al snel uit tot de absolute King of Rock & Roll.

Door de grote populariteit van Elvis kreeg hij als snel vele volgers. Elvis was een trendsetter. Rock and roll pioneer Buddy Holly stapte bijvoorbeeld ook van de country over naar rock 'n roll nadat hij op 2 januari 1955 Elvis Presley live zag in Lubbock Texas. Het zou echter tot begin 1957 duren voor Buddy Holly zijn eerste echte grote rock and rock scoorde met That'll be the day.

De Rock & Roll periode eindigde in Amerika omstreeks 1960. Reden waren onder meer schandalen rondom Jerry Lee Lewis (huwelijk met zijn 14-jarige nicht) en Chuck Berry (gevangenisstraf) en de (voor het puriteinse Amerika) te ruige optredens van diverse bands. Men vond bijvoorbeeld het optreden van Elvis Presley (bijnaam "Elvis the Pelvis") te aanstootgevend. Hij draaide teveel met zijn heupen en dat was ongekend in die tijd. In sommige staten van Amerika werd zijn optreden zelfs verboden en stonden politieagenten te kijken of het optreden van Elvis Presley niet te ruig werd. Bij TV opnamen werd soms alleen de bovenkant van Elvis zijn lichaam gefilmd.

De voor die tijd ruige Rock & Roll verdween in de US en er was onder andere door de invloed van de TV (American Bandstand) behoefte aan nette, good looking, liefst blanke zangers, zoals Pat Boone en Tab Hunter. De muziekindustrie speelde in op deze vraag met artiesten als Bobby Goldboro, Bobby Rydell, Bobby Vee en Bobby Vinton. Ook Elvis Presley ging met zijn tijd mee en paste zijn stijl aan na zijn legertijd. Door de krachtige en verbuigbare stem van Elvis is hij door zijn gehele carrière populair gebleven bij de miljoenen fans over de hele wereld.

In de Rock ’n Roll jaren kwam er relatief gezien weinig Rock & Roll muziek naar Europa. De verbindingen waren niet zo goed als tegenwoordig. Singles uit de US werden in pakjes overgestuurd. Digitale uitwisselingen bestonden toen nog niet. Radio-uitzendingen uit de US waren ook niet te ontvangen in Europa. Er werd dan ook maar weinig Rock & Roll muziek uitgezonden op bijvoorbeeld de BBC (er waren toen nog geen tienerprogramma's en radiopiraten). Men was en bleef nieuwsgierig en de jeugd ging zelf aan het experimenteren met de muziekvorm. Terwijl in de VS de trend naar andere, populaire muziek kwam, vertolkt door knappe tieneridolen, en er nieuwe dansen ontstonden zoals de twist, shake, fly, hully gully, pony, calypso en limbo, kwamen er in Engeland, en later ook in Nederland, onder invloed van de rhythm and blues nieuwe muziekgroepen te voorschijn zoals de Rolling Stones, Moody Blues, Animals en natuurlijk ook de Beatles.

Deze bandjes hadden een andere sound dan die uit de VS. Vooral de Rolling Stones hadden een ruig uiterlijk. Lang haar, ruige optredens, vechtpartijen van het publiek en shockerende teksten van hun liedjes. Het nummer Star fucking werd door de BBC zelfs geboycot. Brown sugar sprak over drugs en het nummer Mothers little helper over "uppers" en "downers" (pillen). Deze bands maakten in de jaren zestig van Londen de rock capital of the world. De combinatie van rock en blues was een groot succes. Deze periode staat bekend als de 'British Invasion'. De doorbraak van deze groepen vond plaats in 1964 en maakte toen weer een nieuwe generatie Rock & Roll fans die doorliep tot in de jaren zeventig.

Toch werd er ook in de VS nog steeds Rock & Roll gemaakt. In 1968 kwam onder anderen Creedence Clearwater Revival met diverse onvervalste Rock & Roll nummers in de hitlijsten, zoals Proud Mary en Bad Moon Rising.

Ook Elvis beleefde een na zijn filmperiode een wederopstanding met schitterde pure Rock en Roll in de befaamde NBC Comeback Special. Hier maakte Elvis voor altijd duidelijk dat niemand ooit de titel King Of Rock & Roll van hem af zou kunnen pakken….

Bron: Remo Schorel, www.elvisnederland.com - The Official Alan Freed Website - WikiWeb - Rocking & Stomping -


© 2004 - 2013, www.elvisnederland.com